Manewry na drodze

Jak pokonać wzniesienie?

Zbliżając się do wzniesienia, jeszcze na płaskim odcinku drogi należy zwolnić. Uwzględniając moc i obciążenie samochodu, włączamy odpowiedni bieg (przy łagodnych podjazdach jest to zazwyczaj trójka).

Wjeżdżając na wzniesienie staramy się jechać płynnie: bez gwałtownego hamowania i przyspieszania. Będąc już na szczycie wzniesienia wybieramy taki bieg, na którym podczas zjazdu wykorzystamy hamujące działanie silnika. Zazwyczaj najlepiej sprawdzi się bieg, na którym jadąc w przeciwnym kierunku, podjeżdżalibyśmy pod górę.

Na stromych, długich zjazdach staramy się w jak największym stopniu polegać na sile hamującej silnika, dobierając na tyle niski bieg, aby pojazd utrzymywał stałą prędkość. Hamulcami – w miarę możliwości – wspomagamy się jedynie w razie konieczności dodatkowego ograniczenia prędkości, na przykład przed zakrętem. Pozwala to zapobiec potencjalnie bardzo groźnemu w skutkach przegrzaniu hamulców. Nigdy nie zjeżdżamy ze wzniesienia na luzie, a tym bardziej z wyłączonym silnikiem, bowiem pracujący silnik – w większości aut – zapewnia wspomaganie układu hamulcowego i kierowniczego.

Nie zapominajmy też, że na zjeździe droga hamowania się wydłuża.

Jak ominąć przeszkodę?

W momencie pojawienia się przeszkody, odruchem kierowcy jest wciśnięcie pedału hamulca. Jeśli droga nie jest śliska, a nasz samochód jest daleko od przeszkody, to prawdopodobnie zdążymy zatrzymać przed nią nasz pojazd. Najczęściej jednak hamowanie okazuje się niewystarczająco skuteczne, a jedynym wyjściem jest wtedy wykonanie manewru omijania.

Kiedy przeszkoda jest już bardzo blisko i zdajemy sobie sprawę, że nie uda nam się przed nią zahamować, powinniśmy nadal trzymać pedał hamulca wykorzystując właściwości systemu ABS (koła samochodu nie zostaną zablokowane, umożliwiając zmianę kierunku jazdy), a następnie, cały czas hamując, skręcamy kierownicą w celu ominięcia przeszkody. Po ominięciu przeszkody wracamy na swój pas ruchu.

Jak bezpiecznie pokonywać zakręty?

Istotną rolę w pierwszej fazie wchodzenia w zakręt odgrywa szybkość. Zbliżając się do zakrętu, należy odpowiednio wcześnie zmniejszyć prędkość jazdy, do takiej, z jaką możemy ten zakręt pokonać. Należy także upewnić się, że nasza prędkość umożliwia nam zatrzymanie się na odcinku drogi, który w danym momencie jest dla nas widoczny.

Wraz z redukcją prędkości redukujemy odpowiednio bieg lub biegi, kończąc redukcję jeszcze na prostej – wraz ze zwolnieniem sprzęgła i ponownym ustawieniem lewej stopy na podnóżku. Generalna zasada doboru toru jazdy podczas pokonywania zakrętów mówi o wykonywaniu tego manewru po możliwie łagodnym łuku. Pokonywanie zakrętu rozpoczynamy od zewnętrznej krawędzi naszego pasa drogi. W połowie łuku zbliżamy się do wewnętrznej pasa, a na wyjściu z zakrętu znowu znajdujemy się przy skrajnej zewnętrznej krawędzi pasa, płynnie wracając do jej środka.

Niedopuszczalne jest przejeżdżanie zakrętu na luzie. W zakręcie należy mieć obie ręce na kierownicy.

 

Jak parkować prostopadle przodem i na kopertę?

Parkując prostopadle przodem należy pamiętać, że aby przód zmieścił się w miejscu parkingowym, musimy rozpoczynać manewr będąc znacznie dalej od linii samochodów, niż w przypadku parkowania prostopadle tyłem. Odległość ta zależy od gabarytów maski samochodu i posiadanych umiejętności parkowania. Parkując przodem z czasem po prostu nabieramy nawyku dobrej oceny odległości. Ogólna zasada jest taka: im dalej od linii aut rozpoczniemy parkowanie, tym większe mamy pole do manewru. Gdy tylko przód samochodu wpasuje się między samochodami sąsiadującymi z naszym miejscem parkingowym, należy obserwować tył i w chwili, gdy uzyskamy pozycję mniej więcej prostopadłą do osi jezdni, wyprostować kierownicę, a w razie potrzeby korekty, skręcić ją nieco w przeciwnym kierunku.

Równie często musimy parkować równolegle, czyli „na kopertę”. Jest to pozornie jeden z trudniejszych sposobów, ponieważ zazwyczaj mamy niewiele miejsca i musimy manewrować bardzo blisko innych pojazdów, a do tego tyłem. Jednak w praktyce jest to manewr dość prosty i efektywny. Ustawmy się więc możliwie blisko auta, za którym chcemy parkować i jak najmocniej kręćmy kierownicą w lewo. Istotą tego rodzaju parkowania jest jak najgłębsze „schowanie” samochodu między sąsiednimi pojazdami, możliwie blisko krawężnika. Pamiętajmy, że przód pojazdu podczas parkowania równoległego zajmie dużą część jezdni i może utrudnić ruch innym samochodom. Jak już „schowamy” tył, zdecydowanie odkręcamy kierownicę i, bardzo uważając na przód auta, kontrolujemy odległość do samochodu za nami. Pamiętajmy też o pozostawieniu sporej przestrzeni przed samochodem niezbędnej do wyjechania z naszego miejsca parkingowego.

O czym należy pamiętać parkując tyłem?

Parkowanie tyłem, mimo iż jest to manewr wymagający najmniej miejsca, zazwyczaj sprawia kierowcom najwięcej trudności. Spróbujmy najpierw ułożyć sobie w wyobraźni cały manewr i wszystkie kolejne ruchy kierownicą. Zamiast patrzeć w lusterko wsteczne (jeśli ocena odległości w ten sposób sprawia nam problem), można przekręcić głowę w prawo i spoglądać przez tylną szybę. Ważne, żeby monitorować zwłaszcza boki i rogi samochodu.
Bardzo wiele zależy od ćwiczeń. Kurs na prawo jazdy nie wszystkim daje pewność opanowania umiejętności parkowania, a świadomość, że obok jest prawdziwy samochód, a nie słupek, dla wielu osób bywa paraliżująca. Dlatego nie wykonujmy żadnych gwałtownych ruchów kierownicą. Jeśli nie do końca ufamy swoim umiejętnościom, parkujmy z minimalną prędkością.

Jeśli nie jesteśmy pewni, czy bezpiecznie wykonamy manewr, zatrzymajmy pojazd, wycofajmy się z manewru spróbujmy jeszcze raz. Nie pozwólmy, aby inni kierowcy nas zestresowali. Ruch na parkingu to normalna rzecz – mamy prawo do bezpiecznego manewrowania nawet, jeżeli zajmuje to więcej niż kilka sekund.

Jeśli to możliwe, zawsze lepiej parkować przodem do wyjazdu – umożliwia to później bezpieczniejsze włączenie się do ruchu.

Jak jechać w korku?

Podczas jazdy w korku bardzo ważny jest odpowiedni odstęp od pojazdu przed nami. Podczas zatrzymania odstęp ten powinien być taki, abyśmy byli jeszcze w stanie dojrzeć fragment nawierzchni drogi pod kołami stojącego przed nami auta. Natomiast kiedy samochody w korku poruszają się, odstęp powinien być na tyle duży, aby umożliwić nam płynną i ekonomiczną jazdę bez zbędnych zatrzymań.

Jak wyprowadzić samochód z poślizgu?

Kierowcy mają do czynienia z dwoma podstawowymi rodzajami poślizgu: nadsterowność, gdy tylne koła samochodu tracą przyczepność oraz podsterowność, która występuje w czasie skrętu, kiedy tracą przyczepność przednie koła. W przypadku, kiedy tylne koła tracą przyczepność, należy wykonać kierownicą kontrę w celu naprowadzenia samochodu na prawidłowy tor jazdy. Jeżeli idzie o uślizg przednich kół, należy natychmiast zdjąć nogę z gazu, zmniejszyć wykonywany wcześniej skręt kierownicą i delikatnie wykonać go ponownie. Zdjęcie nogi z gazu spowoduje dociążenie kół przednich i zmniejszenie prędkości, zaś redukcja kąta skrętu powinna spowodować odzyskanie przyczepności i korektę toru jazdy.

W przypadku pojazdów wyposażonych w system dynamicznej kontroli toru jazdy ESC (Electronic Stability Control, znany także pod nazwą ESP), kierowca powinien starać się zareagować na poślizg jak najspokojniej i za pomocą kąta skrętu kierownicy wskazać systemowi najwłaściwszy kierunek jazdy.

Ułatwione zadanie mają osoby, których samochód został wyposażony w system przeciwpoślizgowy ABS. Jego zadaniem jest nie dopuścić do zablokowania kół podczas hamowania i tym samym zapobiec poślizgowi. Aby maksymalnie wykorzystać system ABS podczas sytuacji awaryjnej, należy jak najszybciej wcisnąć pedały hamulca oraz sprzęgła i przez cały czas wywierać dużą siłę na pedał hamulca. Nie należy w takiej sytuacji hamować pulsacyjnie, ponieważ wydłuży to drogę zatrzymania. Nie obawiajmy się również wibracji występujących na pedale hamulca podczas hamowania awaryjnego – jest to naturalne działanie systemu ABS.

Oczywiście każdy kierowca powinien pamiętać, że nawet najdoskonalszy system zamontowany w naszym samochodzie nie pomoże, gdy będziemy jechać ze zbyt dużą prędkością.

Techniki radzenia sobie z uślizgami różnego rodzaju, a także prawidłowe korzystanie z systemów ESC i ABS to zagadnienia będące ważnym elementem szkoleń doskonalących technikę jazdy, prowadzonych przez Szkołę Bezpiecznej Jazdy Renault.

Jakie są zasady jeżdżenia po poboczu?

Pobocze jest to część drogi przyległa do jezdni, która może być przeznaczona do ruchu pieszych lub niektórych pojazdów oraz do postoju pojazdów, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt. Kierujący pojazdem zaprzęgowym, rowerem, wózkiem rowerowym, motorowerem, wózkiem ręcznym oraz osoba prowadząca pojazd napędzany silnikiem są obowiązani poruszać się po poboczu, chyba że nie nadaje się ono do jazdy lub ruch pojazdu utrudniałby ruch pieszych. Kierujący pojazdem samochodowym nie może poruszać się po poboczu. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, kiedy kierujący wolniej poruszającego się pojazdu samochodowego, zjeżdża na pobocze, aby umożliwić wyprzedzenia innemu, szybciej jadącemu pojazdowi. Taka źle rozumiana „uprzejmość”, może zakończyć się tragicznie, jeśli na poboczu niespodziewanie pojawią się piesi lub rowerzyści.

Linie krawędziowe wyznaczają brzeg jezdni i oddzielają jezdnię od pobocza. Mogą być przerywane lub ciągłe. Dla kierujących stanowią one wyraźne ograniczenie: wzdłuż linii ciągłej nie wolno zatrzymać pojazdu ani na jezdni, ani na poboczu, zaś wzdłuż przerywanej – na jezdni. Według przepisów ciągła linia krawędziowa zabrania wjazdu na pobocze tylko kierującemu pojazdem samochodowym. Kierujący innymi pojazdami, na przykład rowerem, w razie potrzeby, mogą przejeżdżać w obie strony. Pamiętajmy, że kiedy wjeżdżamy z pobocza na jezdnię, włączamy się do ruchu i musimy ustąpić pierwszeństwa wszystkim innym uczestnikom ruchu drogowego – zwłaszcza pojazdom, które poruszają się po jezdni. Takie działanie należy również zawczasu i wyraźnie zasygnalizować. Nie zapominajmy również o zachowaniu bezpiecznej odległości i prawidłowo dobranej prędkości, kiedy wyprzedzamy lub omijamy pojazdy lub pieszych znajdujących się na poboczu.

Jak wykonać bezpiecznie manewr wyprzedzania?

Wyprzedzanie jest jednym z najtrudniejszych i jednocześnie najbardziej niebezpiecznych manewrów, jaki kierowcy wykonują na drodze. Polega ono na przejeżdżaniu obok pojazdu lub innego uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku. W Polsce związane jest to najczęściej ze zmianą pasa ruchu na pas o przeciwnym kierunku.

Dekalog bezpiecznego wyprzedzania:

  1. 1. Kierujący pojazdem jest zobowiązany przed wyprzedzaniem upewnić się, czy ma odpowiednią widoczność i dość miejsca, by wykonać ten manewr bez utrudnienia komukolwiek ruchu.
  2. 2. Kierujący pojazdem jest zobowiązany przed wyprzedzaniem upewnić się, czy kierowca jadący przed nim na tym samym pasie ruchu nie zasygnalizował wcześniej zamiaru wyprzedzania innego pojazdu, zmiany kierunku jazdy lub zmiany pasa ruchu. Musi także upewnić się, czy kierujący jadący za nim już nie rozpoczął manewru wyprzedzania.
  3. 3. Kierujący pojazdem jest zobowiązany przy wyprzedzaniu przejeżdżać z lewej strony wyprzedzanego pojazdu z wyjątkiem wyprzedzania pojazdu szynowego, który może być wyprzedzany tylko z prawej strony.
  4. 4. Należy bezwzględnie pamiętać o zakazie wyprzedzania przed wzniesieniem oraz na zakręcie oznaczonym znakiem ostrzegawczym, gdyż kierowca nie ma wtedy dostatecznej widoczności drogi.
  5. 5. Wyprzedzając w nocy, w celu uniknięcia oślepienia jadących z naprzeciwka należy wcześniej zmienić światła drogowe na światła mijania.
  6. 6. Kierujący pojazdem powinien przed wyprzedzaniem zachować szczególną ostrożność, a zwłaszcza bezpieczny odstęp od wyprzedzanego pojazdu lub innego uczestnika ruchu. W razie wyprzedzania pojazdu jednośladowego, wózka rowerowego, kolumny pieszych, odstęp nie może być mniejszy niż 1 metr.
  7. 7. Na ulicy dwukierunkowej pojazd szynowy wolno wyprzedzać tylko z prawej strony (chyba że położenie torów jest inne). Na jezdni jednokierunkowej pojazd szynowy można wyprzedzać z prawej lub lewej strony.
  8. 8. Nie wolno wyprzedzać przed oraz na przejściu dla pieszych i skrzyżowaniu oraz przejazdach dla rowerzystów (z wyjątkiem gdzie ruch jest kierowany przez uprawnioną osobę lub sygnalizator świetlny) a także na przejeździe kolejowym i bezpośrednio przed nim.
  9. 9. Kierującemu pojazdem wyprzedzanym nie wolno zwiększyć prędkości w czasie wyprzedzania i bezpośrednio po nim.
  10. 10. Zabrania się wyprzedzania pojazdu uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym.

Jak hamować awaryjnie na łuku?

Prawidłowe pokonanie łuku czy zakrętu wymaga od kierowcy oceny stanu nawierzchni, dobrania optymalnej prędkości oraz obrania odpowiedniego toru jazdy. Łuk jest niebezpiecznym miejscem hamowania awaryjnego, gdyż prowadzący pojazd ma ograniczoną widoczność i często bardzo mało czasu na reakcję. Niestety, nigdy nie mamy pewności czy hamowanie awaryjne zakończy się powodzeniem, dlatego przede wszystkim działajmy z wyprzedzeniem, aby nie doprowadzić do nagłego hamowania. Starajmy się zawsze jeździć z taką prędkością, która zagwarantuje nam swobodne zatrzymanie naszego pojazdu na odcinku drogi, który widzimy, na swoim pasie ruchu.

Jeśli jednak musimy hamować awaryjnie w zakręcie, a nasz samochód posiada system ABS, powinniśmy jak najszybciej i bardzo mocno wcisnąć pedał hamulca oraz sprzęgła. To system ABS odpowiednio dobierze siłę hamowania do danej sytuacji oraz na ile będzie to możliwe, pozwoli nam również na zachowanie sterowności pojazdu. Jak tylko będziemy mieli taka możliwość, obserwujmy również sytuację za naszym pojazdem – może po zatrzymaniu będziemy musieli jak najszybciej kontynuować jazdę, bo kłopoty z zatrzymaniem może mieć kolejny kierujący?

Gdy podróżujemy samochodem bez systemu ABS, sytuacja staje się jeszcze trudniejsza. Przy gwałtownym hamowaniu blokują się koła pojazdu i mimo usilnych prób kierowcy zapanowania nad samochodem, auto nie chce skręcić, lecz jedzie prosto. Hamowanie pulsacyjne, które może zwiększyć szansę pozostania pojazdu na drodze, polega na naciskaniu hamulca ze zmienną siłą. Efektem tego jest na przemian blokowanie kół i odzyskiwanie przyczepności. Należy starać się, aby częstotliwość „pulsacji” hamulcem była jak największa. Przy śliskiej nawierzchni osiągniemy powyższy efekt, naciskając na hamulec z mniejszą siłą.

Jak prawidłowo poruszać się po rondzie?

Pierwszeństwo przejazdu na skrzyżowaniu o ruchu okrężnym zależy od jego oznakowania. Jeśli przed wjazdem na tego typu skrzyżowanie znajdują się jedynie niebieskie znaki C-12 (ruch okrężny), to jest ono traktowane jak skrzyżowanie dróg równorzędnych. W związku z tym pierwszeństwo mają kierujący nadjeżdżający z prawej strony, czyli wjeżdżający na skrzyżowanie. Wyjątkiem jest pojazd szynowy, który w sytuacji równorzędnej ma pierwszeństwo również wtedy, kiedy nadjeżdża z lewej strony.

Jeśli jednak przed rondem znajdują się dodatkowo znaki A-7 (ustąp pierwszeństwa przejazdu), wówczas rondo traktowane jest jak droga z pierwszeństwem. W takim wypadku pierwszeństwo przejazdu mają pojazdy poruszające się po skrzyżowaniu okrężnym. Oczywiście pojazd szynowy, w sytuacji równorzędnej ma pierwszeństwo w stosunku do innych uczestników bez względu na to, z której strony nadjeżdża, jednak jeśli dla jego kierunku ruchu widoczne są znaki C-12 i A-7, motorniczy powinien ustąpić pierwszeństwa pojazdom poruszającym się po drodze z pierwszeństwem, czyli pojazdom poruszającym się po rondzie. W myśl przepisów nie jest to sytuacja równorzędna, ponieważ znaki drogowe ważniejsze są od przepisów bazowych. Jeśli jednak tramwaj porusza się już po rondzie i chce je opuścić, czyli również jest na drodze z pierwszeństwem – to w stosunku do pojazdów poruszających się po skrzyżowaniu okrężnym jest w sytuacji równorzędnej, ma pierwszeństwo przed innymi pojazdami i pierwszy opuszcza rondo.

Zbliżając się do skrzyżowania o ruchu okrężnym, podobnie jak w przypadku każdego innego skrzyżowania, kierowca jest zobowiązany zachować szczególną ostrożność. Pamiętajmy również, że w większości sytuacji skrzyżowanie o ruchu okrężnym opuścić będziemy mogli tylko z prawego skrajnego pasa ruchu. Nie zapominajmy również o sygnalizowaniu kierunkowskazem zamiaru opuszczenia ronda.

Jak jechać po dziurawej nawierzchni?

Nie zawsze kierowca ma możliwość ominięcia dziury w nawierzchni – czasem nie zdąży przed nią wyhamować, czasem jej ominięcie wiąże się ze zbyt gwałtownym i nagłym manewrem, który może zaskoczyć innych użytkowników ruchu.

Aby zminimalizować ryzyko uszkodzenia samochodu, warto zastosować się do kilku porad.

Po pierwsze należy postarać się maksymalnie zwolnić dojeżdżając do wyrwy w nawierzchni, a tuż przed samą dziurą – zdjąć nogę z hamulca. To umożliwi odciążenie przodu samochodu. Podczas hamowania, gdy przednie amortyzatory są ugięte, nie spełniają swojego zadania, a energia uderzenia przenosi się na zawieszenie i koła samochodu. Dobrze też jest wcisnąć sprzęgło, aby ochronić przed energią uderzenia skrzynię biegów czy silnik.

Na dziurę nie należy wjeżdżać ze skręconymi kołami – jazda na wyprostowanych kołach zapewni mniejsze przeciążenie układu kierowniczego samochodu. Jeśli wyrwa jest bardzo duża, starajmy się najechać na nią każdym kołem po kolei, a nie kołami jednej osi jednocześnie.

Jeśli dziura znajduje się na zakręcie lub na łuku, należy postarać się najechać na nią kołem od wewnętrznej strony zakrętu (czyli np. w lewym zakręcie – lewym kołem). Koła od strony zewnętrznej są znacznie bardziej obciążone i dużo gorzej zniosą wszelkie nierówności.